اندازه گیری و مدلسازی تبخیر-تعرق محصولات در کشت گلخانه ای (مطالعه موردی: خیار و گوجه فرنگی)

کمبود آب یک مسئله اساسی در سراسر دنیا بویژه در کشورهایی با منابع آب ناکافی می باشد. توسعه کشت های گلخانه ای نیاز به مدیریت صحیح آبیاری دارد. تخمین دقیق نیاز آبی محصولات، مستلزم کاربرد مقدار مناسب آب آبیاری می باشد و این با بکاربردن روشی مناسب برای تخمین تبخیر- تعرق امکانپذیر است. به منظوراندازه گیری و مدلسازی تبخیر- تعرق، مطالعه ای به مدت شش ماه در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام گردید. تبخیر- تعرق گوجه فرنگی، خیار و گیاه مرجع چمن بصورت روزانه براساس روش لایسیمتری اندازه گیری گردید. برای مدل سازی تبخیر- تعرق در گلخانه، انواع مدل های خطی و غیرخطی در نظر گرفته شد. برای این منظور پارامترهای اقلیمی موثر بر فرایند تبخیر- تعرق شامل دما، رطوبت، فشار هوا، کمبود فشار بخار اشباع و تشعشع داخل گلخانه اندازه گیری شد. براساس نتایج، تبخیر- تعرق خیار طی 130 روز دوره رشد، 4/272 میلی متر و گوجه فرنگی طی 180 روز دوره رشد، 6/358 میلی متر به دست آمد. براساس نتایج مدلسازی، تابع نمایی سه متغیره از vpd، rh و rn با rmse برابر 378/0 میلیمتر بر روز، دقیق ترین مدل رگرسیون در تخمین تبخیر- تعرق مرجع به دست آمد .در تخمین تبخیر- تعرق خیار، عملکرد مدل های لگاریتمی و نمایی به ویژه در تعداد متغیر مستقل زیاد، مناسب و دقیق ترین مدل رگرسیون مربوط به تابع نمایی با پنج متغیر n، vpd، t، rh و rn با rmse برابر با 353/0 میلیمتر بر روز به دست آمد. همچنین در تخمین تبخیر- تعرق گوجه فرنگی، دقیق ترین عملکرد مدلهای رگرسیون برای تابع نمایی چهار متغیره از n، vpd، rh و rn با rmse برابر 329/0 میلیمتر بر روز به دست آمد. کلمات کلیدی: تبخیر- تعرق، خیار، ضریب گیاهی ، گلخانه، گوجه فرنگی